Archiwum Państwowe w Łodzi - Kobiety „Ziemi Obiecanej”. Poczet słynnych łodzianek

Maria Piotrowiczowa

(1834–1863)

Maria z Rogolińskich Piotrowiczowa to waleczna młoda kosynierka, która zginęła 24 lutego 1863 r. w bitwie pod Dobrą podczas powstania styczniowego, stawiając czoła o wiele silniejszemu wrogowi, uzbrojona jedynie w  rewolwer i kosę. Tragizm jej śmierci potęguje fakt, iż była w bliźniaczej ciąży. 

Grażyna Bacewicz

(1909–1969)

Uznana skrzypaczka i jedna z najwybitniejszych kompozytorek XX wieku. W leksykonie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego „1000 kompozytorów” jest wymieniona wśród  zaledwie ośmiu kobiet. Zaistnienie w dziedzinie zdominowanej przez mężczyzn czasami jednak się udaje. Witold Rudziński, kompozytor i historyk muzyki, tak wypowiadał się na jej temat: „(…)  Nieraz mawiałem,
że jest ona największą kompozytorką, bo kobiety-kompozytorki do jej czasów nie zajęły tak wybitnego miejsca, a w epoce romantycznej nie wychodziły poza salon (…)”.

Irena Tuwim

(1898–1987)

                Polska poetka i prozaik, była jedną z pierwszych kobiet w Polsce tworzących poezje. Jej dzieła zdaniem niektórych krytyków stopniem dojrzałości literackiej dorównywały twórczości Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Zadebiutowała w wieku zaledwie 16 lat, w 1916 roku. Wówczas to na łamach łódzkiej gazety „Godzina Polski” opublikowany został wiersz jej autorstwa „Panienka”.

Jadwiga Andrzejewska

(1915–1977)

Aktorka teatralna, filmowa, telewizyjna i radiowa. Zadebiutowała w 1932 roku, zaangażowana przez Karola Adwentowicza, dyrektora Teatru Kameralnego w Warszawie, w roli Manueli (Dziewczęta
w mundurkach, w reż. Z. Modrzewskiej). Jej rola spotkała się wówczas z bardzo pozytywnym przyjęciem, zyskując przychylną opinię krytyki. A. Słomiński pisał wówczas: „(…) Osobne słowa uznania i podziwu należą się młodziutkiej Jadzi Andrzejewskiej. Jest to prawdziwa rewelacja, aktorka jakiej od dawna nie widziała scena polska. Nie można tu mówić o udanym debiucie ani o obiecującej przyszłości, bo to, co pokazała Andrzejewska, jest już osiągnieciem artystycznym na wielką miarę. Wdzięk, liryzm i siła dramatyczna tej piętnastoletniej dziewczynki porwała widownie (…)”.

Zofia Hertz

(1910–2003)

Była pierwszą w Polsce kobietą notariuszem. Ponadto współzałożycielką Instytutu Literackiego i najbliższą współpracownicą Jerzego Giedroycia a po jego śmierci dyrektorką Instytutu Literackiego
w Paryżu.

Stanisława Leszczyńska

       (1896–1974)         

                Bohaterska położna, która podczas okupacji niemieckiej w 1943 roku została wywieziona do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie aż do wyzwolenia w 1945 roku, odebrała 3000 tysiące porodów. Po latach wspominała: „(…) W obozie oświęcimskim pełniłam również funkcje położnej, bowiem w napływających transportach więźniów wiele kobiet było ciężarnych. Pracowałam tam w dzień i w nocy bez zastępstwa najokropniejszych warunkach (…).

Maria Eugenia Jasińska

(1906–1943)

Polska harcerka należąca do 6 Łódzkiej Drużyny Harcerek im. Klementyny Hoffmanowej, żołnierka Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, aptekarka. Brała udział w przerzutach brytyjskich oficerów – uciekinierów z obozów jenieckich z terenów III Rzeszy na tereny Generalnego Gubernatorstwa. Największa akcja, w którą była zaangażowana, pod kryptonim „Dorsze”, prowadzona przez Polskie Państwo Podziemne, miała na celu pomoc alianckim jeńcom wojennym.

Halina Szwarc

(1923–2002)

Wybitna agentka AK-owskiego wywiadu w okresie II wojny światowej (pseudonim Ryszard, następnie Jacek II), za swoją działalność określana mianem „polskiej Mata Hari”.  Po wybuchu II wojny światowej, mając 16 lat, zgłosiła się na ochotnika do pracy w konspiracji Związku Walki Zbrojnej Okręgu Łódzkiego. Z polecenia dowództwa szybko i bardzo dobrze nauczyła się języka niemieckiego.

Katarzyna Kobro

(1898 –1951)

Wybitna artystka, rzeźbiarka, teoretyk sztuki. W swoich kompozycjach Kobro łączyła różne formy geometryczne. Artystka uważała, że za pomocą właściwej konstrukcji rzeźby, poprzez ustawienie kształtów w odpowiednich kierunkach, rzeźba otwiera się na przestrzeń a jej granice, zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne, przestają istnieć, tworząc całość z otaczającą przestrzenią.

Michalina Wisłocka

(1921–2005)

Najbardziej znana popularyzatorka kultury seksualnej za czasów PRL. Zasłynęła jako autorka popularnonaukowego poradnika pt. Sztuka kochania, wydanego w 1976 roku, który osiągnął rekordowe wyniki sprzedaży. Oficjalnie rozeszło się ponad 7 milionów egzemplarzy.