Sprawa polska w programie pokojowym prezydenta USA, Thomasa Woodrow Wilsona

Po Akcie 5 Listopada z 1916 r., ogłoszonym przez cesarzy Austro-Węgier i Niemiec, sprawa polska jest obecna w polityce międzynarodowej. Przychylne stanowisko w kwestii wskrzeszenia niepodległego państwa polskiego zajmują kolejne państwa: Rosja, Włochy, Stany Zjednoczone, Francja i Anglia.

8 stycznia 1918 r. prezydent USA, Thomas Woodrow Wilson, przedstawia w orędziu do Kongresu program, zawierający czternaście warunków, których spełnienie ma zapewnić trwały i sprawiedliwy ład w świecie po zwycięstwie aliantów. Trzynasty punkt programu dotyczy utworzenia niepodległego państwa polskiego w granicach etnicznych, ze swobodnym dostępem do morza. Uwzględnienie sprawy polskiej w orędziu jest zasługą osobistego wpływu Ignacego Jana Paderewskiego na prezydenta Stanów Zjednoczonych. Paderewski jest przedstawicielem Komitetu Narodowego Polskiego na USA. W pełnieniu przez niego roli ambasadora sprawy polskiej w Ameryce, niezwykle pomocna okazuje się ogromna popularność, którą cieszy się, jako światowej sławy pianista i kompozytor.

Polacy doceniają znaczenie orędzia prezydenta Wilsona. Będą o nim pamiętali w przełomowych listopadowych dniach 1918 roku, kiedy Polska odrodzi się po 123 latach niewoli. Poniżej prezentujemy pocztówkę z reprodukcją strony tytułowej czasopisma satyrycznego "Mucha", ozdobionej wizerunkami bohaterów przyjaźni polsko-amerykańskiej, Tadeusza Kościuszki i Thomasa W. Wilsona.

Tomasz Walkiewicz