Archiwum Państwowe w Łodzi


Pieśń armii generała Muśnickiego

Od początku Wielkiej Wojny polskie działania niepodległościowe przebiegają dwutorowo -prowadzone są na płaszczyznach dyplomatycznej i wojskowej. Oprócz rozmów i pertraktacji politycznych dyskutowanych z przedstawicielami obcych państw w zaciszu gabinetów, podejmowany jest wysiłek zbrojny na polu walki. Polscy ochotnicy zasilają szeregi oddziałów tworzonych u boku Austro-Węgier i Niemiec, Rosji, na Zachodzie i w konspiracji. Polacy nie czekają z założonymi rękami na rozwój wydarzeń politycznych, wierzą, że ich wysiłek militarny przybliży dzień wskrzeszenia państwa polskiego.

Jedną z polskich formacji wojskowych na Wschodzie jest I Korpus Polski gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego. Utworzony latem 1917 r. w rejonie Mińska na Białorusi ma walczyć z wojskami niemieckimi i austro-węgierskimi. Po zwycięstwie rewolucji październikowej, Dowbor-Muśnicki popada w konflikt z nową władzą bolszewicką, której nie chce uznać. Sytuację dodatkowo zaognia obrona polskich majątków na Białorusi i rekwizycje żywności od miejscowej ludności przez żołnierzy korpusu. Bolszewicy uznają oddział Dowbora-Muśnickiego za kontrrewolucyjny i dążą do jego likwidacji. Konfrontacja zbrojna jest nieunikniona, dochodzi do walk Polaków z wojskami bolszewickimi. Wskutek strat bojowych i dezercji siły korpusu szybko topnieją. W lutym 1918 r. Dowborczycy opanowują twierdzę w Bobrujsku i zdobywają Mińsk Litewski. Jednak losy I Korpusu Polskiego są przesądzone; w następstwie traktatu brzeskiego z 3 marca 1918 r. zostanie on rozbrojony przez Niemców. Zdemobilizowani żołnierze polscy w większości powrócą do Królestwa Polskiego, gdzie odegrają znaczącą rolę w odzyskiwaniu niepodległości i zasilą szeregi powstającego Wojska Polskiego, stając się kadrą wielu pułków.

Poniżej prezentujemy tekst "Pieśni armii generała Muśnickiego", która krążyła po Warszawie w lutym 1918 r.

Tomasz Walkiewicz