Archiwum Państwowe w Łodzi


"Wezwanie" Komendanta Miasta Łodzi do byłych żołnierzy polskich

Wojna skończona 3 tygodnie temu a po Łodzi w dalszym ciągu wałęsają się po ulicach mężczyźni w najróżniejszym umundurowaniu. Są to przeważnie pozostający bez przydziału służbowego zwolnieni z niewoli lub zdemobilizowani żołnierze byłych państw zaborczych, dowborczycy lub byli legioniści. Z braku pracy i środków na utrzymanie często starają się wykorzystywać noszony mundur dla dzikiej rekwizycji lub po prostu żebrzą. Równocześnie w mieście działają organa porządku publicznego dla których jedyną oznaką pełnienia służby policyjnej lub wojskowej jest biało-czerwona opaska noszona na ramieniu.

Komendant m. Łodzi porucznik Alfred Biłyk czuje się zobowiązany interweniować i wydaje 4 grudnia 1918 roku wezwanie do byłych żołnierzy (ale tylko polskich jednostek wojskowych) zakazujące noszenia bez zgody władz munduru podczas uroczystości. Być może wielość rodzajów mundurów i stopni powodowała zamieszanie i nie było wiadomo kogo sadzać w pierwszych rzędach.

Zastanawiający jest fakt nie objęcia wezwaniem byłych żołnierzy państw zaborczych. Być może zdawano sobie sprawę z tego, że częstokroć mundur był jedynym posiadanym odzieniem.

Piotr Zawilski